یکی از مهم ترین و شاید مهم ترین مشکل در مسائل آموزشی فراموشی است. چون اگر چیزی را فراموش کنید با اینکه اصلا آن را یاد نگرفته باشید فرقی ندارد .
در این مقاله سعی شده به صورت کوتاه به بحث مهم فراموش بپردازیم.
تعریف فراموشی: ناتوانی ما در یادآوری اطلاعات از حافظه بلند مدت را فراموشی میگویند .
نکته : درخیلی از اوقات اطلاعاتی که فکر میکنیم فراموش کردهایم اصلا وارد حافظه بلند مدت ما نشده است.
انواع حافظه وفراموشی های آن
حافظه حسی
حافظه حسی یا همان ورودی حواس پنجگانه است که اطلاعات را دریافت میکنند. کمترین میزان ماندگاری متلعق به این حافظه است ،که بین 15 تا 30 ثانیه می باشد .
دلیل فراموش حافظه حسی : بی توجهی می باشد. مهمترین عامل فراموشی و یا اصلا یادنگرفتن هم همین بیتوجهی است .مثل دانش آموزی که سرکلاس خواب است ، بخاطر بیتوجهی حسی که دارد اصلا درس را یاد نمیگیرد یا بعد از چند ثانیه از حافظه اش پاک میشود .
حافظه کوتاه مدت
حافظه کوتاه مدت گنجایش بسیار محدودی دارد و به سرعت پر می شود.
فراموشی در حافظه کوتاه مدت به دو علت عمده میتواند رخ دهد :
1 . پدیده جانشینی
همانطور که گفتیم حافظه کوتاه مدت گنجایش بسیار کمی دارد .
طبق همین موضوع بعد از ورود اطلاعات جدید اطلاعات قدیمی تر یا به حافظه بلند مدت میروند و یا به دست فراموشی سپرده میشوند .
2 . نظریه رد حافظه
طبق این نظریه اطلاعات داخل حاظه کوتاه مدت را میتوان آثاری دانست که طی گذشت زمان محو میشوند. در واقع خود زمان از بین برنده اطلاعات حافظه کوتاه مدت است .
حافظه بلند مدت
حافظه تمامی عمر ما حافظه دراز مدت نام دارد . این حافظه هرچه ما در طول زندگی را یاد میگیریم در خود جای میدهد.
سه دلیل اصلی فراموشی حافظه بلند مدت :
1 . واپس زدن
بعضی از روانشناس ها (رویکرد روان کاوی ) بر اساس نظریه فروید ، معتقد هستند که افراد بعضی از اطلاعات را به عمد نمیخواهند که به یاد بیاورند و آن را واپس می زنند . این پدیده را واپس زدن ( سرکوب ) می گویند .
2 . تداخل
طبق نظریه دیگری ؛ اطلاعات یاد گرفته شده با هم تداخل می کنند و در هم مخلوط می شوند و این امر موجب می شود که اطلاعات بازیابی نشوند.
تداخل به قسمت پس گستر و پیش گستر تقسیم می شوند .
پس گستر : بعضی وقت ها اطلاعات تازه یادگرفته شده با اطلاعات قبلا آموخته شده تداخل می کنند و مانع یادآوری اطلاعات قبلی می شوند.
پیش گستر : گاهی اطلاعات قبلا آموخته شده سبب می شوند که ما نتوانیم اطلاعات تازه یاد گرفته شده را به یادآوریم .
3 . بازیابی
طبق نظر برخی دیگر از روان شناس ها به یاد نیاورد اطلاعات از حافظه بلند مدت بخاطر مشکلات بازیابی است . طبق این نظریه اطلاعاتی که به حافطه بلند مدت سپرده می شوند هرگز از بین نمیرود ، علت اینکه ما پاره ای از مطالب آموخته شده را نمی توانیم به یاد آوریم این که در بازیابی آن ناتوانیم وگرنه در حافظه ما موجود است . در واقع اگر نشانه ها یا سرنخ های بازیابی لازم را پیدا کنیم-میتوانیم اطلاعات فراموش شده را به یاد آوریم . مثل پرونده ای که در بایگانی ذهن موجود است ولی شماره آن را نداریم .